Pars Roket Takımı
PARS Roket Grubu 2012 yılının Haziran ayında kurulmuş bir takımdır. Grup çalışmaları İstanbul Teknik Üniversitesi’nin birçok mühendislik bölümünden öğrencilerle interdisipliner bir yapıda gönüllü olarak gerçekleştirilmektedir. Takımın ana amaçları Türkiye’de ilkokuldan üniversiteye kadar roketçilik alanında bir bilinç oluşturmak, tamamen özgün olarak farklı görev tanımları için roket sistem ve alt sistemlerini tasarlamak aynı zamanda üretmektir.
2012 – 2013 akademik yılı içerisinde tamamen altyapı hazırlıkları çalışmaları yürüten PARS Roket Grubu bu çalışmalar kapsamında kendi özgün motor kovanını üretmiş, fırlatma rampasını inşa etmiş, yapısal anlamda gerekli malzemelerini temin etmiş ve bunların yanında en önemlisi takım yapılanmasını oturtmuştur. Bu çalışmaların yanında birçok sistem tasarımı gerçekleştirmiş ve raporlama faaliyetlerini sürdürmüştür. Roketçilik alanında 450 sayfadan fazla Türkçe kaynak oluşturarak ülkemize önemli bir bilgi birikimi yaratmıştır. Son olarak ise yaptığı tüm tasarımlar için gerekli yerlerle çözüm ortaklığı kapsamında anlaşmaya varmıştır. Böylece takım, bundan sonraki çalışmaları için tüm altyapı hazırlarını tamamlayarak ilerlemektektir. Bu sene ise takım NASA UTAH Konsorsiyumu tarafından desteklenen Experimental Sounding Rocket Association(ESRA) kurumu tarafından düzenlenen Intercollegiate Rocket Engineering Competition (Üniversiteler Arası Roket Mühendisliği Yarışması)’a katılacaktır. Yarışma, gelecek uzay teknolojilerinin gittikçe küçülen yapılar halini almasını dikkate alarak kurallarını ortaya koymaktadır. Yarışmanın bu sene 9.’su Utah, Green River’da düzenlenecektir.
Yarışmanın ana kuralları ise şunlardır;
• 4,5 kg’lık bir faydalı yük taşımak (tasarım ve üretimi yine takım tarafından yapılmalı),
• 3 km’lik bir irtifaya çıkmalı,
• Tamamen özgün tasarım ve üretim olmalı.
Deneyimler
PARS Roket Grubu Roket Mühendisliği Yarışması’na ülkemizden “ Advanced (Gelişmiş) “ kategoride ilk kez katılım gösteren takım olmuştur. Ülkemiz için birçok konuda çalışmalar gösteren PARS Roket Grubu yarışmada bir ilk olacak şekilde farklı sistemler denemek amacıyla tek ana bilgisayardan kontrollü iki kademeli bir roketle yarışmaya katılmıştır. Aynı zamanda herhangi bir ateşleyici sistem kullanmadan yine ana bilgisayardan kontrollü mekanik bir kademe ayırma sistemi kullanmıştır. PARS Roket Grubu rahat bir şekilde hazırlıklarını tamamlayabilmek için yarışma tarihinden önce Amerika Birleşik Devletleri’ne gitmesine rağmen yaşadığı bagaj gecikmesi talihsizliği sebebiyle yarışmaya 1 gün kala tüm bagajlarını alabilmiştir. Yaşanılan bu stresli sürecin ardından roketin gövdesinin bir kısmının kırık iskeletinin ise yamuk olarak teslim edilmesi ayrı bir moral bozukluğuna sebep olmuştur. Montaj ve fırlatma öncesi son yer testleri için kalan çok kısa sürede takım ekstradan bu problemlerle de uğraşmak zorunda kalmıştır. Bu süreçte roket motorlarının da yarışmaya geç teslim edilmesi ekip üzerinde ayrı bir stres oluşturmuştur. 3 günlük geceli gündüzlü bir çalışma sonucu roketin montajını ve yer testlerini tamamlayan takım fırlatma öncesi güvenlik kontrolünden de başarıyla geçerek fırlatma hakkını almıştır. Yarışmanın ana kriteri 4.5 kg’lık bir faydalı yükü 7,6 km irtifaya taşımaktır. Yarışmanın en kritik noktalarından biri bu faydalı yükün konumu ve sabitlenebilmesidir. Montaj süresince ekip için de en kritik noktalardan biri bu olmuştur. Faydalı yükün sabitlenebilmesi. Çünkü kalkış anında herhangi bir oynama roketin dengesini bozup rampadan çıkmamasını ya da çıktıktan sonra yan gitmesine sebebiyet verebilir. Her ne kadar bu konu üzerinde montaj esnasında sağlam bir çalışma yapılmaya çalışıldıysa da kısıtlı vakit iş çokluğu sebebiyle istenilen özen tam gösterilememiştir. Bu konu atış öncesi tüm ekip için bir soru işareti olmuştur. Atış zamanı geldiği zaman roket çok başarılı bir şekilde rampadan çıkmış ancak sonrasında eğik gitmiştir. Ayrılma sistemi bu eğilme momentine dayanamayarak bulunduğu noktadan kopmuştur. Acil duruma geçtiğini anlayan ana bilgisayar paraşütleri açarak roketin olabildiğince sağlam bir şekilde yere inmesini sağlamıştır. Yarışma jürisi ile birlikte yapılan uçuş sonrası değerlendirmelerde hata analizleri yapılmış ve bu sonuçlara varılmıştır. Uçuş öncesi yapılan sunumlarda yarışma jürisinin dikkatini çeken bir diğer nokta ise yarışmaya herhangi bir fırlatma denemesi yapmadan gelen tek takımın PARS Roket Grubu olmasıydı. Brezilya ve Kanada gibi çeşitli ülkelerden katılım gösterilen yarışmada fırlatma denemesi yapamadan gelmenin büyük bir eksiklik olduğu ekip üyelerine belirtilmiştir.